Evrim 101Y:Doğal seçilim iş başında bir vaka incelemesi

İçindekiler

Doğal seçilim iş başında: bir vaka incelemesi

Doğal seçilimin işlediğine dair güçlü savlarda bulunabiliriz, her ne kadar buna dair ayrıntılar çevremizde hemen göze çarpmasa da.

Örneğin, deniz kıyısındaki kayalıklar üzerinde yaşayan hayvanlar, belirgin mekansal örüntüler oluşturan bölgelere ayrılmışlardır. Bazı türler sadece derin sularda yaşar, bazılarıysa deniz kıyısından oldukça yüksekte. Kaliforniya sahillerinde yaygın olan bir salyangoz (sağda, Tegula funebralis) her iki bölgede de bulunur: Kuzey Kaliforniya’da görülen Tegulalar derin sularda yaşarken, Güney Kaliforniya’dakiler kıyıdan epey yukarıda yaşar.

Doğal seçilim bu örüntüyü açıklayabilir mi? Araştırmacı Michael Fawcett cevabın “evet” olduğunu düşünüp bunu sınamak üzere bir hipotez ileri sürdü. Fawcett ahtapot, denizyıldızı ve yengeç gibi avcıların Güney Kaliforniya’da Kuzey Kaliforniya’dan daha yaygın olduğunu belirledi. Belki de güneydeki yoğun avlanma deniz seviyesinin üzerinde, pek çok yırtıcıdan korunaklı yaşayan salyangozları seçti. Kuzeyde seçilim baskısı bu kadar güçlü değildi ve salyangozlar deniz seviyesinin üstünde yaşayacak şekilde seçilmediler.

Fawcett bu hipotezini sınamak için salyangozların yerlerini değiştirdi. Kuzeydeki ve güneydeki salyangozları alıp derin sulara bıraktı ve ne olacağını gözlemledi. Avcıların varlığında bütün salyangozlar daha yüksek seviyelere doğru hareket ettiler (büyük olasılıkla salyangozlar avcılardan yayılan kimyasalları algılayabiliyorlar). Fakat güney salyangozları kuzey salyangozlarına oranla daha hızlı bir şekilde sahilin daha yükseklerine tırmandılar. Kuzey salyangozları yavaş oldukları ve yeterli yüksekliğe tırmanamadıkları için avcılar tarafından yenme olasılıkları daha yüksekti.

Bu deney neyi göstermektedir?

1. Kuzeydeki ve güneydeki salyangozlar arasında doğuştan gelen bir farklılık var (yani, sırf kuzey ya da güney kıyısında bulunmaktan dolayı ortaya çıkmış olmayan bazı farklılıklar). Bu muhtemelen genetik bir farklılık (fakat bundan tümüyle emin olmak için daha fazla deneye ihtiyacımız var).
2. Bu farklılık sağkalım şansında bir farka neden olabilir. Yoğun avlanma durumunda, yükseklere daha hızlı tırmanabilen salyangozların sağkalım şansı daha fazladır.

Bu sonuçlar doğal seçilimin avcılardan kaçış özelliklerini değiştirecek şekilde işlediğini göstermektedir. Unutmayın, tüm ihtiyacınız şunlar:

• Çeşitlilik: Belirli bir özellik için popülasyonun kendi içinde ve popülasyonlar arasında çeşitlilik vardır.
• Kalıtım: Bu çeşitliliğin muhtemelen genetik bir temeli vardır.
• Ayrımlı üreme: Özelliğin çeşitleri arasında sağkalım ve üreme olasılıkları açısından fark vardır.

Bu üç özellik doğal seçilimi tanımlar. Bunlar olmadan doğal seçilim gerçekleşmez.

Ana Sayfa

Gezintinin sonu Kapatmak için tıklayınız

Tegula resmi Tony Eppstein’ın ve the North Coast Rural Challenge Network’ün izniyle alınmıştır.